Porozumienie Związków Zawodowych „KADRA” było organizatorem warsztatu lokalnego w dniu 14.03.2025 r. w Rybniku gdzie rozmawialiśmy o sprawiedliwej transformacji w podregionie rybnickim.
Warsztat otwarł: Jarosław Mitko – Przewodniczący ZZ „KADRA” przy KWK Chwałowice w Rybniku skupiając się w czasie warsztatu na prezentacji szczegółowych informacji o lokalnych aspektach transformacji, w tym na przykładach rewitalizacji terenów po zlikwidowanych kopalniach Rybnickiego Okręgu Węglowego, w tym kopalni Ignacy, Anna, Rymer, Dębieńsko, 1 maja, Moszczenica, Jastrzębie, Żory, Krupiński i Morcinek.
Spotkanie w Rybniku przedstawicieli związków zawodowych, pracodawców górniczych, przedstawicieli samorządu lokalnego pozwoliło omówić podejścia różnych interesariuszy procesów transformacji, wymieniono się doświadczeniem m.in. związków zawodowych, omówiono bieżące problemy związane z sektorem górnictwa węgla, energetyki zawodowej, ciepłownictwa i koksownictwa. Uczestnicy dyskutowali ze sobą na temat stanowisk związkowych reprezentowanych przez przedstawiciele lokalnych organizacji związków zawodowych m.in. ZZ KADRA, ZZ Pracowników Ruchu Ciągłego i ZZG w Polsce.
Na początku warsztatu Pan Tomasz Tkocz – Dyrektor Oddziału KWK ROW w Polskiej Grupie Górniczej i Pan Wojciech Kiljańczyk – Wiceprezydent Miasta Rybnika przedstawili wyzwania transformacyjne i doświadczenia z działalności firm górniczych, a także wybrane doświadczenia i przykłady transformacji w gminach górniczych na przykładzie Rybnika. Wiceprezydent Kiljańczyk miasta wskazał na działania samorządu i władz miasta skoncentrowane na pozyskaniu finansowania dla projektów na działania w zakresie transformacji. Miasto Rybnik pozyskało łącznie 1,5 mld zł łącznej kwoty środków finansowych z Unii Europejskiej, w tym 386 mln zł – środków finansowych pozyskanych z UE w perspektywie 2021 – 2027 z czego 180 mln zł stanowiły środki finansowe pozyskane z unijnego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Prezydent Kiljańczyk podkreślał starania Rybnika w zakresie transformacji m.in. poprzez zagospodarowanie terenów pogórniczych, inwestycje dotyczące odnawialnych źródeł energii i na rzecz kształcenia zawodowe, a także wyzwania transformacyjne Rybnika do 2050 r. Prezydent omówił realizowane projekty jak również współpracę miasta z SRK i PGG. Dyrektor Tomasz Tkocz wskazał na ekologiczne aspekty eksploatacji górniczej i zmniejszenia niekorzystnych skutków oraz wpływów na środowisko naturalne przy ścisłej współpracuje z lokalnymi władzami samorządowymi, spotkaniach z lokalną społecznością i światem nauki. Dyrektor Tkocz i związki zawodowe KADRA omówili sytuację zatrudnienia, potrzeby pracowników dotyczące transformacji. Zaprezentowano doświadczenia z rekultywacji terenów po kopalniach np. tereny Mośnik i Kielowiec, ul. Składową w Rybniku.
Dariusz Trzcionka – Przewodniczący PZZ „KADRA” omówił działania związku zawodowego podejmowane w celu ochrony pracowników górnictwa, energetyki i ich otoczenia, a także w związku z transformacją sektora górnictwa węgla kamiennego i energetyki zawodowej. Przewodniczący omówił toczące się negocjacje umowy społecznej podpisanej w Katowicach w 2021 roku, a także umowy społecznej dla pracowników energetyki podpisanej w Warszawie w 2022 r. Podkreślono obecne znaczenie prac Rady Dialogu Społecznego w Warszawie i innych działań naszej centrali służących pracownikom.
Grzegorz Trefon w imieniu PZZ „KADRA” przedstawił założenia projektu i dobre praktyki sprawiedliwej transformacji z działalności związków zawodowych, a także długoletnie prace służące przygotowaniu koncepcji sprawiedliwej transformacji w Polsce i Europie, podejmowane kampanie związków zawodowych na rzecz sprawiedliwej transformacji dla pracowników.
W imieniu lidera projektu ROPT 2.0 prezentację przedstawiła Pani Anna Dudek Kierownik Referatu Transformacji w Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego wraz z opisem założeń Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji i prezentując aktualne dane dotyczące wykorzystania środków unijnych w województwie śląskim.
Grzegorz Pytel – członek Rady ds. Sprawiedliwej Transformacji z ramienia PZZ „KADRA” pokazał działania na terenach po zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego w podregionie rybnickim, a także nasz przedstawiciel skupił się na wybranych przykładach i aspektach jego działań i prac jako członka Rady ds. Sprawiedliwej Transformacji Województwa Śląskiego. Omówiono ostatnie spotkania Rady i reprezentację, a także podejmowane działania związków zawodowych KADRA.
Joanna Gawron – Kierownik Referatu Funduszy Zewnętrznych, z Urządu Miasta Rydułtowy przedstawiła wybrane projekty na rzecz sprawiedliwej transformacji angażujących mieszkańców miasta i doświadczenia miasta m.in. z rewitalizacji terenów pokopalnianych Leon III.
Jarosław Dobrowolski – Przewodniczący Sekcji Energetycznej PZZ „KADRA omówił sposoby obecnego wykorzystanie metanu i nowoczesnych rozwiązań technologicznych na przykładzie zakładów w grupie ORLEN – PGNIG TERMIKA, podkreślając skuteczne działania spółki skutkujące spadkiem emisji CO2 i zapylenia dzięki nowym inwestycjom podejmowanym przez przedsiębiorstwo.
Warsztat zakończył się dyskusją między uczestnikami w czasie której omówiono znaczenie współpracy związków zawodowych i władz samorządowych w planowaniu transformacji i przy przygotowaniu planów rewitalizacji terenów po kopalniach węgla, omówiono znaczenie dla lokalnego zaopatrzenia w ciepło i energie elektryczną istniejących bloków węglowych PGE w Rybniku, które zgodnie z umową społeczną powinny utrzymać pracę do co najmniej 2030 roku, zajęto się funkcjonowaniem i dobrymi praktykami Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz obecnych problemów tej Spółki. Nasi koledzy z Koksowni w Radlinie opisali bieżące problemy niedokończonych inwestycji wzmacniających niskoemisyjne wdrożenia realizowane przy udziale firmy Rafako, która zmaga się obecnie z procesem upadłości. Dyskutowano o znaczeniu zapewnienia udziału kobiet w lokalnych społecznościach górniczych.
Spotkanie warsztatowe zostało zorganizowane w ramach projektu Regionalne Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0 (ROPT 2.0) finansowanego przez Unię Europejską z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Grzegorz Trefon
Galeria:
Projekt finansowany przez Unię Europejską z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji
